بازی نشانه‌ها و ترجمۀ شعر

Authors

  • خانم فرناز کاکه خانی
  • دکتر فرزان سجودی
Abstract:

در این مقاله، از‏منظری نشانه‌شناختی و برمبنای‏ مکتب پسا‏ساخت‏گرایی به ترجمۀ شعر نگریسته‏ایم. توجه به بازی و سیلان نشانه‌ها در فضای باز گفتمانِ شعر، روابط بینا‏نشانه‌ای و بینا‏متنی و وجود رمزگان‌های فرهنگی درون متن شعر، رابطۀ ترجمه و سپهر‏نشانه‌ای از مباحث مورد توجه ما در این مقاله است. ترجمۀ شعر همواره عرصه‌ای بحث‏برانگیز و قابل تأمل بوده و یکی از مسائلی که این کار را دشوار می‌کند، بازی نشانه‌ها و حضور رمزگان فرهنگی است. به‏یقین، ترجمه‌های تحت‏اللفظی توان انتقال کیفیت شعری را ندارند و در بسیاری از ترجمه‌ها، روابط درون‏متنی و بینا‏نشانه‌ای و حتی ماهیت نشانه‌ها تغییر می‌کند. هدف ما از نگارش این مقاله آن است که نشان دهیم هنگام ترجمۀ شعر، برخی نشانه‌ها حفظ می‌شوند، برخی به نشانه‌های متناسب با رمزگان فرهنگی زبان مقصد تغییر می‌کنند و بعضی هم محو می‌گردند. بدین منظور، ترجمه‏های کریم امامی و احمد محیط را از شعر‏های شاعرانی چون سپهری، فروغ فرخ‏زاد، شاملو و نیما یوشیج بررسی کرده‏ایم تا نشان دهیم که بازی نشانه‏ها ترجمۀ شعر را دشوار می‏کند. از‏سویی دیگر، در روند ترجمه، مترجم پیوسته در فضایی بینا‏فرهنگی میان فرهنگ زبان مبدأ و مقصد قرار دارد. در این فضا، رمزگان‌های مشترکی وجود دارند که فضای نشانه‌ای گسترده‌ای را می‌سازند. این فضای بافتمند فرهنگی و تاریخی، همان سپهر‏نشانه‌‌ای است. در فرایند ترجمه، از یک سپهر‏نشانه‌‌ای به سپهر‏نشانه‌‌ای دیگر می‌رویم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازی نشانه ها و ترجمۀ شعر

در این مقاله، از‏منظری نشانه شناختی و برمبنای‏ مکتب پسا‏ساخت‏گرایی به ترجمۀ شعر نگریسته‏ایم. توجه به بازی و سیلان نشانه ها در فضای باز گفتمانِ شعر، روابط بینا‏نشانه ای و بینا‏متنی و وجود رمزگان های فرهنگی درون متن شعر، رابطۀ ترجمه و سپهر‏نشانه ای از مباحث مورد توجه ما در این مقاله است. ترجمۀ شعر همواره عرصه ای بحث‏برانگیز و قابل تأمل بوده و یکی از مسائلی که این کار را دشوار می کند، بازی نشانه ها...

full text

ترجمۀ گزینش‎گرانۀ شعر: شروط و دربایست‎ها

ترجمۀ منظومه‏های بلند گاهی چنان دشوار می‏نماید که برخی از مترجمان را بر آن می‏دارد که تنها به برگردان ابیاتی گزینشی از آن‏ها بسنده ‏کنند. در این ترجمه‏های «گزینش‏گرانه»، باید شروطی رعایت شوند که تخلف از آن‏ها ممکن است موجب شود که ترجمه، حتی با وجود دقت در برگردان کلمات شعر اصلی، از جان‎مایه و غرض اصلی‏ شعر دور افتد و، در بدترین حالت، برگردان محرّفی از آن باشد. مقالۀ حاضر بر آن است تا ضمن بررسی ن...

full text

دکتر محمدتقی غیاثی و ترجمۀ شعر فرانسه

دکتر محمدتقی غیاثی در زمینه­‌های گوناگون زبان و ادبیات فرانسه تحقیق و فعالیت کرده و ترجمه­‌های متعددی از زبان فرانسه به فارسی به­ ویژه در زمینۀ ترجمۀ آثار منثور فرانسوی ارائه داده است. از میان آثار ترجمه شدۀ وی دو کتاب به ترجمۀ شعر فرانسه اختصاص دارد. ابتدا در زمستان 1357 ترجمۀ محمدتقی غیاثی از چهل و چهار قطعه شعر پل الوار با عنوان ای آزادی منتشر شد و سپس در سال 1385 شعر فرانسه در سدۀ بیستم از ...

full text

ترجمۀ گزینش‎گرانۀ شعر: شروط و دربایست‎ها

ترجمۀ منظومه‏های بلند گاهی چنان دشوار می‏نماید که برخی از مترجمان را بر آن می‏دارد که تنها به برگردان ابیاتی گزینشی از آن‏ها بسنده ‏کنند. در این ترجمه‏های «گزینش‏گرانه»، باید شروطی رعایت شوند که تخلف از آن‏ها ممکن است موجب شود که ترجمه، حتی با وجود دقت در برگردان کلمات شعر اصلی، از جان‎مایه و غرض اصلی‏ شعر دور افتد و، در بدترین حالت، برگردان محرّفی از آن باشد. مقالۀ حاضر بر آن است تا ضمن بررسی ن...

full text

ترجمۀ شعر «احمد شاملو» در جهان عرب

این پژوهش، شعر «احمد شاملو» را در جهان عرب بررسی می‌کند و می‌کوشد بارزترین موضوع‌هایی را که شاعر بدان‌ها پرداخته همراه با ویژگی‌های هنری و شاعرانة آنها توصیف کند. افزون بر این تلاش می‌کند به عللی بپردازد که منجر به گزینش متون شعری «شاملو» از سوی مترجمان عرب شده‌است. از دیگر محورهای بررسی‌شده در این پژوهش می‌توان به بررسی شکل‌های متنوع چاپ مجموعه‌های شعری «شاملو» اشاره کرد. همچنین به بررسی شعر ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 5

pages  -

publication date 2011-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023